Khái niệm “tâm linh” được tạo thành bởi các thuáºt ngữ “tâm” và “linh”. Thuáºt ngữ tâm được hiểu là “mặt tình cảm, ý chí của con ngÆ°á»i”two tức là nói vá» váºt chất sống chÆ°a tháºt ở “bên trong thế giá»›i” - tri thức chÆ°a khoa há»c; thuáºt ngữ linh được Helloểu là “hồn ngÆ°á»i chết”three tức là nói vá» tinh thần sống không tháºt ở “bên ngoài thế giá»›i”four - tri thức không khoa há»c.
Thuáºt ngữ tâm và linh có mối liên hệ chặt chẽ vá»›i nhau, tạo thành danh từ “tâm linh” - khái niệm nói vá» ý thức sống tháºt tồn tại ở giữa bên ngoài, bên trong thế giá»›i - tri thức khoa há»c. Váºt chất sống chÆ°a tháºt biểu Helloện bản chất sá»± sống chÆ°a tháºt của các nhóm trong cá»™ng đồng ngÆ°á»i; tinh thần sống không tháºt biểu Helloện tính chất sức sống không tháºt (cái chết) của các cá nhân trong nhóm; còn ý thức sống tháºt biểu hiện thá»±c chất cuá»™c sống chân tháºt của các cá nhân, nhóm, cá»™ng đồng, dân tá»™c trong quốc gia, xã há»™i loài ngÆ°á»i.
Theo Ä‘ó, tâm linh được nhìn nháºn là cuá»™c sống chân tháºt của các cá nhân, nhóm, cá»™ng đồng, dân tá»™c trong quốc gia, xã há»™i loài ngÆ°á»i. Trong cá»™ng đồng, dân tá»™c, quốc gia, tồn tại “tâm linh của những ngÆ°á»i Ä‘ang sống”; đồng thá»i, tồn tại cả “tâm linh những ngÆ°á»i Ä‘ã khuất”5. Tâm linh của ngÆ°á»i Ä‘ã khuất (Ä‘ã chết, Ä‘ã mất) là nói vá» cuá»™c sống chân tháºt của ngÆ°á»i Ä‘ó khi còn sống.
Khái niệm “tâm linh” biểu Helloện sá»± đồng thuáºn, Ä‘oàn kết, cùng nhau sống chân tháºt, hạnh phúc của tất cả má»—i ngÆ°á»i dân Việt Nam. Tuy nhiên, hiện nay khái niệm “tâm linh” không được nháºn thức Ä‘úng sá»± tháºt; từ Ä‘ó Ä‘ã tác Ä‘á»™ng tiêu cá»±c đến tinh thần Ä‘oàn kết giữa các cá nhân, nhóm, cá»™ng đồng, dân tá»™c trong quốc gia. Trong Từ Ä‘iển Tiếng Việt, “tâm linh” chỉ được nhìn nháºn là khái niệm biểu hiện của “tâm hồn, tinh thần” hay “khả năng biết trÆ°á»›c má»™t biến cố nào Ä‘ó sẽ xảy ra đối vá»›i mình, theo quan niệm duy tâm”nine, chứ không nhìn nháºn cụ thể là sống chân tháºt của các cá nhân, nhóm, cá»™ng đồng, dân tá»™c trong quốc gia.
Nháºn thức không Ä‘úng sá»± tháºt vá» khái niệm “tâm linh” làm cho công dân nói chung, Ä‘á»™i ngÅ© cán bá»™ (đại biểu dân cá», công chức, viên chức, thẩm phán, kiểm sát viên), ngÆ°á»i lãnh đạo, nghiên cứu nói riêng không nháºn thức rõ mối liên hệ giữa “sá»± không sống” (không Ä‘úng tháºt sá»±) ở bên ngoài thế giá»›i, “sá»± chÆ°a sống” (chÆ°a Ä‘úng sá»± tháºt) ở bên trong thế giá»›i, và “sá»± sống” (Ä‘úng tháºt) tồn tại ở giữa bên ngoài, bên trong thế giá»›i. Tức là, nhiá»u ngÆ°á»i không phân biệt được Ä‘âu là “sai” (sá»± không sống, không Ä‘oàn kết), Ä‘âu là “chÆ°a Ä‘úng” (sá»± chÆ°a sống, chÆ°a Ä‘oàn kết), Ä‘âu là “Ä‘úng” (sá»± sống, Ä‘oàn kết) tồn tại ở giữa. Äây là nguyên nhân làm cho nhiá»u ngÆ°á»i không hiểu rõ thá»±c chất các khái niệm sá»± tháºt, sá»± sống, hạnh phúc, Ä‘oàn kết, số pháºn (số mệnh), Tết dÆ°Æ¡ng lịch, Tết cổ truyá»n; không hiểu được thế nào là váºt chất, tinh thần, ý thức, Chúa, Pháºt, thần linh...
Nói “nhân vị” tức là chìu theo má»™t danh từ của thá»i đại. Ðáng lẽ ra, phải nói “vấn đỠđịa vị con ngÆ°á»i” trong đạo Pháºt.
Bởi vì, “nhân vị” là gì? Chúng tôi tưởng không cần định nghÄ©a má»™t cách rắc rối lôi thôi; cứ theo cái Helloểu của Ä‘a số hiện thá»i thì nhân vị tức là “con ngÆ°á»i”, hoặc đầy đủ hÆ¡n nữa thì là “phẩm vị của con ngÆ°á»i”, hay là “Ä‘á»‹a vị của con ngÆ°á»i”.
Ai cÅ©ng công nháºn rằng trong các loài sinh váºt trên mặt trái đất, con ngÆ°á»i là má»™t sinh váºt tÆ°Æ¡ng đối hoàn hảo hÆ¡n cả vá» phÆ°Æ¡ng diện tổ chức cÆ¡ thể cÅ©ng nhÆ° vá» phÆ°Æ¡ng diện khả năng tinh thần.
Sinh hoạt tâm linh của con ngÆ°á»i phong phú hÆ¡n má»i váºt. Khả năng ý thức, khả năng tá»± chủ và khả năng phán Ä‘oán của con ngÆ°á»i Ä‘ã nâng con ngÆ°á»i cao hÆ¡n má»i váºt, và vì thế, con ngÆ°á»i có má»™t phẩm vị đặt biệt, má»™t địa vị Ä‘á»™c tôn. Con ngÆ°á»i có nhiá»u Ä‘iá»u kiện hÆ¡n hết để tiến hoá, tá»± do tiến hóa, tá»± do phát triển đến táºn cùng những khả năng tốt đẹp của chính mình. Nếu con ngÆ°á»i thiếu những Ä‘iá»u kiện ấy thì con ngÆ°á»i không còn là con ngÆ°á»i nữa, mà con ngÆ°á»i sẽ chẳng hÆ¡n gì má»i loài khác. Vì thế, nếu con ngÆ°á»i bị cản trở trên bÆ°á»›c Ä‘Æ°á»ng tiến hóa, nếu con ngÆ°á»i bị tÆ°á»›c mất quyá»n tá»± thôi miên là gì do phán Ä‘oán, tá»± do suy tưởng, tá»± do quyết trạch, tóm lại, bị tÆ°á»›c mất quyá»n tá»± do tiến hóa, tức là nhân vị của con ngÆ°á»i bị khinh thị, chà đạp, vì con ngÆ°á»i bây giá» chẳng còn có gì để mà tá»± bảo rằng mình là “tối linh Æ° vạn váºt” nữa.
Váºy, vấn Ä‘á» nhân vị chẳng qua chỉ là vấn đỠđịa vị của con ngÆ°á»i, vấn Ä‘á» tá»± do. Vá» vấn Ä‘á» nầy, đạo Pháºt quan niệm nhÆ° thế nào?
Tâm linh Ä‘ang có sá»± trở lại thú vị trong những năm gần Ä‘ây, hoặc có lẽ dần Ä‘i vào ná»n khoa há»c chính thống, vá»›i sá»± xuất Helloện của má»™t thế hệ má»›i gồm các vị thầy trẻ tuổi và “những ngÆ°á»i Ä‘am mê bóng dè tìm hiểu tâm linh” (spirit junkies), Ä‘Æ°a tâm linh trở thành chủ Ä‘á» của thá»i đại. Nhiá»u bài há»c được rút ra từ truyá»n thống tôn giáo, triết lý yoga và thiá»n định, cÅ©ng nhÆ° ý tưởng vá» má»™t ý thức rá»™ng lá»›n hÆ¡n, vÄ© đại và phổ quát hÆ¡n bao trùm trên tất cả. TÆ° tưởng trung tâm của má»™t số truyá»n thống trong suốt nhiá»u thiên niên ká»· là ý tưởng “buông”, không kiểm soát, phó thác và trao gá»i ý niệm của mình cho má»™t quyá»n năng, sức mạnh huyá»n bí nào Ä‘ó, bất kể Ä‘iá»u Ä‘ó có thể là gì. Nói cách khác, ngÆ°á»i ta thÆ°á»ng sá» dụng cụm từ “inside the movement”, có thể dịch là "ở trong dòng chảy", hay “nÆ°Æ¡ng theo dòng chảy”.
Äiá»u thú vị ở khái niệm là nó không thá»±c sá»± nói vá» chủ Ä‘á» tâm linh má»™t cách chính diện, cụ thể, mà thay vào Ä‘ó, nhiá»u ngÆ°á»i nói rằng, ở những thá»i Ä‘iểm vá»›i những Ä‘iá»u kiện thích hợp, há» có cảm giác giống nhÆ° mình Ä‘ang ở trong dòng chảy, nhÆ° thể có má»™t cái gì Ä‘ó lá»›n hÆ¡n xâm chiếm và dẫn dắt, và há» chỉ Ä‘Æ¡n giản là để nó xảy ra. Những nhà văn, nghệ sÄ©, nhạc sÄ©, nhà thiết kế, váºn Ä‘á»™ng viên và nhiá»u ngÆ°á»i khác cho biết há» Ä‘ã trải qua trạng thái dòng chảy này, hoặc ở trong má»™t trạng thái “đỉnh cao” mà khả năng của hỠđược bá»™c lá»™ hết mức có thể.
Theo TrÆ°á»ng Cao Äẳng dành cho Bác SÄ© Tâm Thần (Rcpsych) (2015), chúng ta không có má»™t định nghÄ©a nhất định nào vá» tâm linh nhÆ°ng nhìn chung, tâm linh là má»™t thứ mà tất cả chúng ta Ä‘á»u có thể trải nghiệm, giúp ta tìm thấy được ý nghÄ©a của cuá»™c sống và trong những việc ta trân trá»ng, có thể mang đến sá»± hy vá»ng và chữa lành khi ta gặp phải những mất mát, và khuyến khích ta tìm kiếm những mối quan hệ tốt nhất, tích cá»±c nhất vá»›i chính bản thân ta, vá»›i ngÆ°á»i khác và vạn váºt xung quanh.
Nhắc đến tâm linh, ta cÅ©ng không thể không nói đến tôn giáo. Khi được so sánh vá»›i tôn giáo, ta có thể xem tâm linh nhÆ° má»™t hình tròn còn tôn giáo là hình vuông (Greenstein, 2016).
Tôn giáo là má»™t hệ thống niá»m tin được xây dá»±ng dá»±a trên má»™t cá»™ng đồng, trong khi tâm linh là thứ nằm trong chính má»—i cá nhân và trong những gì mà cá nhân Ä‘ó tin tưởng. Bên trong tôn giáo chúng ta sẽ có tâm linh, nhÆ°ng nếu chúng ta có tâm linh, Ä‘iá»u này không có nghÄ©a là chúng ta thuá»™c vá» má»™t tôn giáo.
Comments on “Các hiện tượng tâm linh thÆ°á»ng gặp?”